ownCloud en Nextcloud: vergelijking van twee cloud-opslagdiensten

ownCloud en Nextcloud

Wie vandaag de dag zijn persoonlijke arsenaal aan documenten, foto's, muziek en video's wil beheren, maakt waarschijnlijk gebruik van de mogelijkheden van een online cloud storage. Diensten zoals Dropbox, Microsoft OneDrive, Apple's iCloud of onze eigen HiDrive, vormen een aantrekkelijk en praktisch alternatief voor lokale opslag op je eigen computer, tablet of smartphone. Je kunt zo namelijk gemakkelijk vanaf verschillende apparaten bij je bestanden. Vooral bij opslagdiensten buiten de EU, rijst de vraag naar de veiligheid en privacybescherming van de opgeslagen bestanden.

Wie wil genieten van de voordelen van de cloud en volledige controle wil behouden over alle gegevens, kan overwegen om zijn eigen online opslagdienst te hosten en te beheren. De nodige software is soms zelsf open source: met name de applicatie ownCloud en de spin-off Nextcloud hebben in het recente verleden naam gemaakt als functionele oplossingen. In deze handleiding vergelijken wij de twee diensten met elkaar.

---

ownCloud vs. Nextcloud: vergelijking van open source clouds

Op 2 juni 2016 kondigde de oprichter van ownCloud Frank Karlitschek aan dat hij werkte aan een officiële spin-off van de cloudsoftware van het bedrijf. De eerste versie werd in datzelfde jaar uitgebracht onder de naam Nextcloud. Karlitschek had ownCloud een paar weken eerder verlaten vanwege onenigheid over de toekomstige koers, waarbij met name het verlenen van licenties een doorslaggevende rol speelde. Terwijl ownCloud-gebruikers sommige functies nu uitsluitend kunnen gebruiken in de commerciële Enterprise Edition, zijn alle Nextcloud-componenten beschikbaar onder de gratis AGPLv3-licentie.

In dit hoofdstuk kijken we ook naar op de verschillen tussen de twee online opslagoplossingen en hun algemene kenmerken. Eerst gaan we afzonderlijk op ownCloud en Nextcloud in, daarna belichten we de voor- en nadelen in een directe vergelijking.

---

ownCloud

Het ownCloud project is in 2010 gelanceerd door Frank Karlitschek. Het biedt gebruikers een gratis alternatief voor commerciële clouddiensten. De in Duitsland geboren softwareontwikkelaar was voorheen vooral actief als lid van de KDE-community, die zich toelegt op de ontwikkeling van vrije software. Het hart van ownCloud is de serverapplicatie ownCloud X, die op elke server of webspace kan worden geïnstalleerd. De hoeveelheid RAM en de benodigde ruimte op de harde schijf zijn sterk afhankelijk van het gebruik van de cloudserver. De resources moeten worden geselecteerd op basis van criteria zoals het aantal gebruikers, het aantal en de grootte van de opgeslagen bestanden en de algemene serveractiviteit. Met betrekking tot de vereiste aanvullende software hebben de leveranciers deze specificaties opgesteld:

ownCloud: systeemeisen
Besturingssysteem	Ubuntu 16.04, Debian 7/8, SUSE Linux Enterprise Server 12/12 SP1, Red Hat Enterprise Linux, CentOS 6.5/7
Database	MySQL, MariaDB 5.5+, Oracle 11g, PostgreSQL, SQLite
Webserver	Apache 2.4 (met prefork-MPM-module en mod_php), alternatief: NGINX (mit PHP-FPM-Modul)
Scripttaal	PHP 5.6+

Zodra de ownCloud-server is geïnstalleerd en geconfigureerd (zie ons handboek voor instructies over hoe je dit op een Raspberry Pi doet), kun je bestanden naar de server uploaden met behulp van de desktop-client. Er zijn gratis clients voor macOS, Windows en Linux, evenals mobiele apps voor Android en iOS, die respectievelijk 79 en 99 cent kosten in de Google Play Store en Apple App Store. Met behulp van deze applicaties maken gebruikers van ownCloud hun eigen lokale directory aan, die vervolgens altijd en overal met de cloudserver kan worden gesynchroniseerd (mits er een internetverbinding is). Je kunt ook bestanden delen met andere gebruikers (indien nodig met een wachtwoordbeveiliging), zodat zij er ook toegang toe hebben.

De interface van de ownCloud-client toont op elk moment welke bestanden al gesynchroniseerd zijn en welke niet (‘Not Synced’).

Voor bedrijven biedt het ownCloud team professionele, betaalde support, waarbij twee verschillende abonnementsmodellen beschikbaar zijn. Het standaardabonnement is inclusief e-mailondersteuning op werkdagen en kost 3.000 euro (voor 50 gebruikers) of 4.800 euro (voor 100 gebruikers) per jaar. Dit ondersteuningsmodel is gekoppeld aan de standaard, gratis AGPLv3-licentie, zodat alle aanpassingen aan de cloudsoftware ook gedeeld worden met de community.

Met het duurdere Enterprise Subscription, dat 7.200 euro (voor 50 gebruikers) of 11.520 euro (voor 100 gebruikers) per jaar kost en gekoppeld is aan de ownCloud Commercial License, krijgen bedrijven wereldwijde e-mail en telefonische ondersteuning. Ook bevat dit abonnement toegang tot een aantal exclusieve modules die alleen beschikbaar zijn in het Enterprise Package. Daarnaast zijn de client-apps voor iOS en Android in dit pakket gratis.

ownCloud biedt gebruikers en beheerders diverse extra functies die de bruikbaarheid van het cloudplatform optimaliseren. Hier is een overzicht:

ownCloud: kenmerken
Activity stream	De activity stream geeft een overzicht van alle acties van de cloudgebruikers. Wanneer een bestand wordt geüpload, bewerkt, verwijderd of gedeeld, wordt dit automatisch opgenomen in dit activiteitenlogboek.
Groeps- en rechtenbeheer	Gebruikers kunnen groepen aanmaken om het delen van bestanden met een specifiek team van gebruikers te vergemakkelijken. Daarnaast kan de toegang tot gedeelde inhoud selectief worden beperkt (verwijderen, wijzigen, aanmaken, delen).
Videospeler en fotoalbum	ownCloud biedt de mogelijkheid om afbeeldingen en video's direct in de cloud te bekijken zonder deze vooraf te downloaden.
Chunking-upload	De online opslagsoftware maakt het mogelijk om bestanden te splitsen in kleinere pakketten ('chunks') voordat ze worden geüpload. Deze functie is vooral voor grote bestanden handig. ownCloud ondersteunt ook bestanden van meer dan 4 GB.
Samen werken aan Office-documenten	Dankzij Collabora Online voor ownCloud kunnen Office-documenten in een team rechtstreeks via de website van de cloudopslagdienst worden bewerkt. Microsoft Office en LibreOffice-formaten worden ondersteund.
Versiebeheer en bestandsvergrendeling	Om complicaties bij de toegang tot de opgeslagen bestanden te voorkomen, kun je deze op elk moment blokkeren. Daarnaast bevat ownCloud een versiebeheer van bestanden, zodat eerdere versies op elk gewenst moment kunnen worden hersteld.
Impersonatie	Beheerders kunnen zich als elke gebruiker aanmelden (mits de software zo is geconfigureerd), bijvoorbeeld om te helpen met technische problemen.

Er zijn ook functies die kunnen worden toegevoegd via apps uit de ownCloud Marketplace. Enterprise-gebruikers hebben toegang tot exclusieve functies zoals full text search om bestanden, mappen of bestandsinhoud sneller en eenvoudiger te vinden, of geautomatiseerde bestandsverwerking (workflow management). In de Enterprise-versie kun je bovendien het design van de cloud-interface wijzigen en je eigen merk integreren.

Het ownCloud-pakket wordt aangevuld met diverse beveiligingsfuncties, waarbij er ook kleine verschillen zijn tussen de klassieke, gratis versie en de Enterprise-editie:

	ownCloud: beveiligingsfuncties
	Standaard	Enterprise
Server-side versleuteling van het primaire geheugen (AES-256)	ja	ja
End-to-end-versleuteling van alle gegevens	nee	ja
Twee-factor authenticatie	ja	ja
SAML/SSO-authenticatie	nee	ja
Virusscanner (ClamAV)	ja	ja
Automatische integriteitscontrole van bestanden	ja	ja
Bestandsfirewall	nee	ja
Wachtwoordregels	nee	ja
Loggen van in- en uitlogacties bestandssysteemoperaties	nee	ja

Weet je niet of je de Enterprise-features nodig hebt voor je eigen cloud? Dan kun je die eerst 30 dagen testen. Hiervoor hoef je alleen maar de testversie via een contactformulier te bestellen. Je krijgt de download-link dan snel per e-mail toegestuurd.

ownCloud: Voordelen	ownCloud: Nadelen
Desktop-clients en mobiele apps beschikbaar voor alle belangrijke platformen	Sommige functies heb je alleen als je een licentie koopt
Minimale systeemvereisten (hardware en software)	Versleuteling in de standaardversie alleen aan de serverzijde
Zeer uitbreidbaar dankzij de modulaire opbouw (diverse extra apps beschikbaar in de eigen Marketplace)	Prestatieproblemen bij veel, kleine bestanden

---

Nextcloud

Toen Nextcloud in 2016 voor het eerst werd uitgebracht als een onafhankelijke spin-off van ownCloud, was het eigenlijk de open source-editie van de toenmalige ownCloud-versie die alleen een nieuw ontwerp had gekregen. Sindsdien heeft Nextcloud GmbH, waar Karlitschek en andere voormalige ontwikkelaars van het owncloudproject zich bij hebben aangesloten, het redesign van de software versneld. De basisapplicatie heet Nextcloud Server en kan op bijna alle webspaces en servers worden geïnstalleerd. Net als bij ownCloud X zijn de hardware-eisen afhankelijk van het algemene serververkeer, het aantal gebruikers en het aantal en de grootte van de opgeslagen bestanden. Het ontwikkelteam adviseert ten minste 512 MB RAM voor een stabiele werking van de cloud. Ook qua software-eisen verschilt Nextcloud niet wezenlijk van zijn voorganger:

Nextcloud: systeemeisen
Besturingssysteem	Ubuntu 14.04/16.04, Debian 7, SUSE Linux Enterprise Server 11 SP3/12, Red Hat Enterprise Linux, CentOS 6.5/7
Database	MySQL, MariaDB 5.5+, Oracle 11g, PostgreSQL
Webserver	Apache 2 (mod_php, php-fpm), NGINX (met PHP-FPM-module)
Scripttaal	PHP 5.6+

Voor alle gangbare besturingssystemen zijn desktop-clients beschikbaar voor het uploaden van bestanden naar de volledig geconfigureerde Nextcloud-server. Windows- en macOS-gebruikers vinden de nodige installatiebestanden op de website van het open source-programma, Linux-gebruikers (openSUSE, Archlinux, Fedora, Ubuntu, Debian) moeten ze zoeken in het pakketbeheer van hun distributie. De apps voor Android en iOS zijn gratis, de Windows Phone-app kost 99 cent. De clients maken het mogelijk om één of meer lokale mappen te synchroniseren met de server. Dankzij bestandsbeheer en bestandsdelingsfuncties kunnen alle opgeslagen bestanden eenvoudig worden bekeken en gedeeld met andere servergebruikers of via publieke links.

De Nextcloud-clients verschillen niet van de ownCloud-applicaties, zowel functioneel als visueel.

Zoals hierboven vermeld, draaien alle Nextcloud-componenten zonder uitzondering onder de vrije GNU-AGPLv3-licentie, omdat een commerciële licentie niet past bij de filosofie van de ontwikkelaars. Nextcloud GmbH heeft echter ook betaalde professionele support voor veeleisende gebruikers. Hier kun je kiezen uit drie verschillende prijsmodellen:

• Basis: dit pakket kost 1.900 euro (voor 50 gebruikers) of 3.400 euro (voor 100 gebruikers) per jaar en omvat ondersteuning via e-mail (binnen 72 uur) evenals toegang tot het Nextcloud Knowledge Portal en een updategarantie van één jaar.
• Standaard: dit biedt je support van professionele ontwikkelaars, installatiediensten, telefonische ondersteuning tijdens kantooruren en gegarandeerd drie jaar lang updates. Het standaardabonnement kost 3.400 euro (voor 50 gebruikers) of 6.100 euro (voor 100 gebruikers) per jaar.
• Premium: gebruikers van het Premium-plan betalen jaarlijks 4.900 euro (voor 50 gebruikers) of 8.900 euro (voor 100 gebruikers) en krijgen daarvoor gegarandeerd 10 jaar updates, 24/7 support (telefonisch en per e-mail) en indien nodig ondersteuning bij het opschalen van de cloud storage.

Opmerking!

In alle drie Nextcloud-supportpakketten zijn extra prijsklassen beschikbaar voor
hogere gebruikersaantallen, oplopend tot 10 miljoen gebruikers.

Nextcloud beperkt zich niet alleen tot het uploaden en downloaden van bestanden, maar bevat ook diverse extra functies voor zowel eenvoudige gebruikers als beheerders, evenals functies die de bestandsopslag vereenvoudigen:

Nextcloud: features
Workflow management	Workflowfuncties zoals toegangsbeheer voor bestanden of automatische bestandsregistratie helpen beheerders om de controle te behouden. Op basis van een eenvoudig te configureren set regels kunnen bijvoorbeeld bepaalde acties voor een gedefinieerde gebruikersgroep worden geblokkeerd.
Server monitoring	Nextcloud geeft een overzicht van de activiteiten van de gebruiker en informeert over wijzigingen die zijn aangebracht of bestanden die zijn vrijgegeven om te downloaden. De monitoringmodule geeft ook informatie over de prestaties en stabiliteit van je eigen cloudserver.
Samen werken aan Office-documenten	Nextcloud biedt ook een link naar Collabora Online voor het gezamenlijk bewerken van Office-documenten (LibreOffice/Microsoft Office).
Flexibel design (branding)	Met behulp van de Theming app kun je het uiterlijk van je eigen cloud aanpassen. Je kunt je eigen logo toevoegen, een andere achtergrondafbeelding kiezen en zonder extra kosten je naam en slogan wijzigen.
Audio- en videocommunicatie	Naast de opslagfuncties biedt Nextcloud manieren om te communiceren met andere cloudgebruikers en zelfs externe personen. De noodzakelijke directe verbindingen worden tot stand gebracht via beveiligde WebRTC-technologie.
Full text search	In combinatie met de Apache Solr indexeringsservice kan de Nextant-app worden gebruikt voor het opzetten van een full-text search voor cloud storage. Solr legt tekst-, PDF-, beeld- en audiobestanden en Office-documenten (Microsoft Office en LibreOffice) vast.

Een van de sterke punten van het cloud-platform ligt in de modulaire opbouw, die vele uitbreidingsmogelijkheden biedt. De Nextcloud-apps kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt om een grote verscheidenheid aan functies toe te voegen, verdeel over categorieën als integratie, multimedia, kantoor, tekstverwerking, authenticatie en autorisatie. Nextcloud geeft een overzicht van alle officieel ondersteunde extensies in de eigen App Store. Daar vinden gebruikers niet alleen documentatie en downloadlinks, maar ook een gids voor ontwikkelaars die hun eigen modules willen programmeren.

Minstens zo belangrijk als een groot arsenaal aan extra functies is de beveiliging van de gegevens die via de software in de ‘private’ clouds zijn opgeslagen. Daarom biedt Nextcloud beheerders effectieve hulpmiddelen om de best mogelijke bescherming te garanderen:

Nextcloud: beveiling & bescherming
Server-side-versleuteling primair geheugen (AES-256)	In aanvulling op de standaard gegevensoverdracht via SSL/TLS kan alle informatie op de server worden versleuteld.
End-to-end-versleuteling	Vanaf versie 13 kun je in Nextcloud de opslag en uitwisseling van bestanden/mappen met end-to-end-versleuteling uitvoeren. Dit betekent dat de encryptie aan de clientzijde plaatsvindt, terwijl de server de gegevens op geen enkel moment kan lezen.
Brute force-bescherming	Nextcloud biedt standaard bescherming tegen brute force-aanvallen.
Content security policy 3.0	De webinterface van de open source cloud kan worden beveiligd dankzij Content Security Policy 3.0 (CSP). Met deze HTTP-beveiligingsfunctie kun je server-side regels voor toegang tot bestanden definiëren.
Twee-factor-authenticatie	Via de opdrachtprompt kunnen beheerders de twee-factor-authenticatie voor gebruikers in- en uitschakelen.
SAML/SSO-authenticatie	Nextcloud ondersteunt ook de SAML-opmaaktaal en single sign-on.
Wachtwoordbeleid	Beheerders hebben de mogelijkheid om regels vast te stellen voor het aanmaken van wachtwoorden (inloggen, bestanden delen).

Om Nextcloud te testen, hoef je de cloud-software niet te downloaden en te installeren. Op de website kun je een eigen demoversie van de online storage aanmaken en de hier beschreven functies 60 minuten lang uitproberen.

Nextcloud: voordelen	Nextcloud: nadelen
Je kunt het interface-design op elk moment aan je eigen wensen aanpassen.	Het verstrekken van updates laat vaak nog te wensen over.
Brute force-beveiliging is standaard ingebouwd.	De multifunctionaliteit die met Nextcloud wordt beoogd, verhoogt het risico op fouten en cyberaanvallen.
Inclusief functies voor bestandsdeling en samenwerkingsfuncties via audio en video.	Performance-problemen bij het gebruik van veel kleine bestanden.

---

Belangrijkste verschillen tussen ownCloud en Nextcloud

Zoals aangegeven is Nextcloud geen volledig nieuwe software, maar werd deze ontwikkeld op basis van de gratis variant van ownCloud. Als het gaat om het opslaan en delen van bestanden, zijn er in principe geen verschillen tussen de twee toepassingen.

Belangrijke onderscheidende kenmerken komen pas duidelijk naar voren bij het bekijken van de extra en beveiligingsfuncties: Enerzijds zorgt het licentiebeleid van ownCloud ervoor dat bepaalde componenten zoals full text search, workflow management of branding alleen beschikbaar zijn voor betalende zakelijke klanten. Nextcloud-gebruikers hebben dergelijke beperkingen niet, omdat alleen ondersteuning en updateservices extra kosten. Anderzijds suggereren de nieuwste functies zoals audio- en videotelefonie dat het Nextcloud-team zich in de toekomst steeds meer zal richten op de functionele uitbreiding van de applicatie en deze wil ontwikkelen tot een complex online samenwerkingsplatform. Met ownCloud ligt de focus nu op het optimaliseren van de beveiligingsfuncties, maar de opvolger lijkt ook een voorsprong te hebben met functies als de automatische configuratie van brute force-beveiliging.

Als relatief nieuwe software heeft Nextcloud echter nog steeds de typische startproblemen: er is geen Nederlandse website, geen Nederlandse instructies en ook de Engelstalige versie van de online handleidingen is nog niet erg uitgebreid. Zelfs het verstrekken van updates verloopt nog niet zo probleemloos als bij ownCloud.

---

Overzichtstabel: ownCloud vs. Nextcloud

	ownCloud	Nextcloud
Website	owncloud.com	nextcloud.com
Ontwikkelaar	ownCloud GmbH	Nextcloud GmbH
Eerste publicatie	2010	2016
Licentie	Open source / propriëtair	Open source
Supportmodellen	Standard, Enterprise	Basic, Standard, Premium
Supportkosten	vanaf 3.000 euro voor 50 gebruikers per jaar	vanaf 1.900 euro voor 50 gebruikers per jaar
Clients voor cloudtoegang	Windows, macOS, Linux, iOS, Android	Windows, macOS, Linux, iOS, Android, Windows Phone
Betaalde features	ja	nee
Hosting op eigen of gehuurde server mogelijk?	ja	ja

Ben je geïnteresseerd in dit onderwerp en wil je meer clouddiensten leren kennen? Bij ons lees je alles over alternatieven voor ownCloud, maar ook voor Dropbox.